Docenten PO: Mediawijsheid in de klas
Gepubliceerd op: 14 november 2023
Van 10 tot 17 november is het de week van de mediawijsheid. In dit nieuwsbericht gaan we in op de handvatten voor docenten op het PO.
Jouw rol als docent
Voor docenten in het basisonderwijs vormt mediawijsheid een steeds belangrijker onderdeel van de algehele ontwikkeling van leerlingen. Als docent speel je een cruciale rol in het vormgeven van hoe jonge leerlingen de wereld van media benaderen en begrijpen. In deze tijd, waarin tablets en smartphones haast net zo vertrouwd zijn als potloden en schriften, is het essentieel om kinderen uit te rusten met de vaardigheden die nodig zijn om kritisch en creatief met media om te gaan.
In de klas ben jij de brug tussen kennis en praktijk, tussen theorie en het dagelijks leven. Je helpt leerlingen niet alleen bij het ontwikkelen van een basis in lezen, schrijven en rekenen, maar ook bij het navigeren en interpreteren van de digitale wereld. Dit gaat verder dan het aanleren van hoe technologie werkt; het gaat om het bijbrengen van een bewustzijn van hun digitale voetafdruk, het begrijpen van online veiligheid, en het ontwikkelen van digitale ethiek.
Jouw begeleiding is onmisbaar in het aanleren van deze nieuwe 'taal' van digitale communicatie. Je kunt leerlingen leren om kritisch te denken over wat ze online zien en horen, en om verantwoordelijk om te gaan met de informatie en middelen die ze ter beschikking hebben. Door thema's van mediawijsheid te integreren in verschillende onderdelen van het curriculum, bereid je jouw leerlingen voor op succes en veiligheid in een steeds meer verbonden wereld.
Als basisschooldocent heb je dus de kans om een fundament te leggen voor mediaopvoeding die kinderen voor de rest van hun leven meenemen. Het is een verantwoordelijkheid die vraagt om zorgvuldigheid, empathie en visie, maar die ook ontzettend waardevol en voldoening gevend is. Laten we samen deze belangrijke taak aangaan en onze leerlingen voorbereiden op de toekomst.
In het basisonderwijs kunnen leerkrachten verschillende tools gebruiken om les over mediawijsheid te integreren. Hier zijn vier praktische en interactieve tools die goed aansluiten bij het onderwijzen van deze belangrijke vaardigheid.
Oefenen met mediawijsheid in de klas
Er zijn verschillende tools die kunnen worden gebruikt in de klas, om leerlingen te stimuleren aan de slag te gaan met media. Dit kan vaak worden gecombineerd met lesstof of op een andere manier in een les worden geïntegreerd. Hieronder staan een aantal laagdrempelige voorbeelden van educatieve tools die leerlingen kunnen helpen om
1. Kahoot!
Kahoot! kan worden gebruikt om leerlingen op een leuke en interactieve manier over mediawijsheid te quizzen. Docenten kunnen vragen maken over online veiligheid, het herkennen van betrouwbare bronnen of digitale etiquette. Het spelelement bevordert de betrokkenheid en het begrip van de leerlingen.
2. Book Creator
Met Book Creator kunnen leerlingen hun eigen digitale boeken maken, compleet met tekst, afbeeldingen en audio. Dit kan worden gebruikt voor projecten waarbij leerlingen bijvoorbeeld een handleiding maken voor veilig internetgebruik of een verhaal vertellen over de impact van sociale media. Het stimuleert creativiteit en kritisch denken over media-inhoud.
3. Scratch
Scratch is een visuele programmeertaal ontwikkeld door het MIT Media Lab, waarmee kinderen interactieve verhalen, spellen en animaties kunnen maken. Terwijl ze programmeren, leren de leerlingen over de bouwstenen van digitale media en hoe ze deze kunnen gebruiken om hun eigen creatieve inhoud te maken.
4. Google Classroom
Google Classroom kan worden ingezet om leerlingen te leren hoe ze effectief en veilig kunnen samenwerken in een digitale omgeving. Het platform kan worden gebruikt om discussies te voeren, opdrachten te verstrekken en feedback te geven, waardoor leerlingen leren hoe ze digitale media kunnen gebruiken voor onderwijsdoeleinden.
Elk van deze tools biedt een ander perspectief op mediawijsheid, van creatieve expressie en technische vaardigheden tot kritisch denken en samenwerken. Dit helpt leerlingen om niet alleen te begrijpen hoe media werken, maar ook hoe ze het op een verantwoordelijke en effectieve manier kunnen gebruiken.
Inzicht geven in social media
Leraren kunnen verschillende tools inzetten om leerlingen meer inzicht te geven in sociale media en de mogelijke gevolgen ervan. Deze tools bieden praktische en interactieve manieren om leerlingen te onderwijzen over het bewust gebruik van sociale media. Ze benadrukken het belang van online etiquette, de gevolgen van het delen van persoonlijke informatie, en de impact die sociale media kunnen hebben op hun leven en de levens van anderen. Door het gebruik van deze tools kunnen leerlingen op een boeiende en educatieve manier leren over de complexiteit van de online wereld.
4xNEE
Dit is een gratis lesprogramma. Het is een interactief programma met als doel om, middels het alombekende kwartetspel, kinderen kennis bij te brengen over discriminatie, racisme en slavernij.
Communicatie is alles
Geschikt voor groep 7 & 8 op het PO en de 1e klas op het VO. Gratis lesprogramma's over de basisvaardigheden van communicatie. Met onder andere lessen over sociale media.
Mediabegrip
Een voorbeeld les over dreigen op social media. Geschikt vanaf groep 5 tot de 1e klas op het VO.
Social master
Een les over de rol van groepsdruk
Common Sense Education (Engels)
Common Sense Education biedt een schat aan gratis lesmaterialen die specifiek gericht zijn op digitale geletterdheid en burgerschap. De lesplannen omvatten onderwerpen zoals het begrijpen van digitale voetafdruk, privacy, cyberpesten, en het identificeren van nepnieuws. Door deze lesmaterialen te gebruiken, kunnen leraren gestructureerde discussies leiden en activiteiten organiseren die leerlingen helpen de impact van hun online gedrag te begrijpen.
Digital Compass (Engels)
Digital Compass is een interactief spel ontworpen door Common Sense Education voor leerlingen in de leeftijd van 10 tot 14 jaar. Het spel laat de leerlingen de digitale dilemma's en mogelijke consequenties van hun acties in de digitale wereld verkennen door middel van het nemen van beslissingen in een gesimuleerde online omgeving.
Google's Be Internet Awesome
"Be Internet Awesome" is een programma van Google dat bedoeld is om kinderen veilig online te laten navigeren. Het bevat een curriculum dat leerkrachten kunnen integreren in hun lessen en een game genaamd 'Interland' die leerlingen op een leuke en betrokken manier de fundamenten van online veiligheid bijbrengt.
Linkjes
4XNEE
https://www.4xnee.nl/
Communicatie is alles
https://communicatieisalles.nl...
Mediabegrip voorbeeld les: dreigen op sociale media
https://mediabegrip.nl/voor-le...
Social master
https://online-masters.nl/
Common sense
https://www.commonsense.org/
Digital compass
https://www.digitalcompass.org...
Google's be internet awesome
https://beinternetawesome.with...